Ko te mate o te whiu, i whakanuia e te tangata i nga tau 1,500 ki mua, i mua i te nui o te pakaru o te mate, te tango i te tekau me nga rau miriona. Ko te hītori kāore i te mōhio ki te mate ohorere me te mate kino, a tae noa ki tenei wa, ahakoa te whanaketanga o te rongoā, kaore i tino taea te whakatutuki.
He aha te whiu?
Ko te mate he mate i roto i nga tangata, ko te ahua o te urupare o te taiao, i roto i te nuinga o nga waa ka mutu i roto i te putanga kino. He tino pukupuku tenei, a, ko te paanga ki te ao. I muri i te whakawhitinga me te rongoa rongoa, kaore i whakatupuria te mate aukati, koinei, he raruraru kaore ano kia mate (engari i te rua o nga wa ka maatau te mate).
Ko te take taketake o te ingoa o te mate kaore i whakaturia, ko te kupu "whiu" i roto i te whakamaoritanga mai i te reo Turkish he "porotaka,", mai i te Kariki - "rakau", mai i Latin - "hit, wound". I roto i nga punaha tawhito me nga rata hou, ka taea e tetahi te kite i taua whakamaramatanga ano ko te mate uruta. Ko te tikanga tenei ko tetahi o nga tohu whakamiharo o te mate ko te pupuhi - he pakaru hurihuri i te rohe o te node lymph inflamed . I roto i tenei take, he mate ke atu, kaore he hanganga.
Ko te mate ko te kaihoko
No te wa roa kaore i tino marama nga take i puta ai te mate uruno, ka kitea te kaihoko kaitautoko me te piri ki te mate anake i te mutunga o te rau XIX. I puta ke ratou hei huaketo-kore mai i te whanau enterobacteria - he tohu (Yersinia pestis). He pai te ako o te pathogen, he maha nga waahanga e whakaatuhia ana, a kua whakaturia nga waahanga e whai ake nei:
- Ka taea e tetahi ahua rereke - mai i te kawa ki te whanui;
- te tiaki i nga waahanga turoro i te wa roa;
- te kounga pai o te wera iti, te wera;
- te tino aro nui ki nga mate pukupuku, ki te ra, te urupare waikawa o te taiao, ngaa wera nui;
- Kei roto i te toru tekau nga hanganga antigenic, te mutunga o te mutunga me te exotoxins.
Te mate - nga huarahi ki te whakauru i nga huakita ki roto i te tinana o te tangata
He mea nui kia mohio ki te panga o te whiu ki te tangata, ki te tangata, me era atu mea ora. Ka hurihia te raina ki roto i nga whao-a-tinana i roto i nga kararehe o nga kaikoi kararehe, kei roto i nga toiora mohoao (ngingirlls whenua, papahopu, ngeru), nga kiore hina me te mangu, nga kiore o te whare, ngeru, lagiformes, kamera. Ko nga kaikawe (horapa) o nga pathogens ko nga momo rereke o nga momo rereke me etahi momo taatai toto e pangia ana e te kaihoko kaihoko i te whanga ki nga kararehe mate pukupuku kei roto i te toto.
Ka wehewehe i te tukunga o te pathogen i roto i nga rererangi mai i nga kaikoi kararehe ki nga tangata, mai i te tangata ki te tangata. Ka tuhia e matou nga huarahi e taea ai te whakauru i te whiu ki roto i te tinana o te tangata:
- Ka taea - te tomo ki te totoranga i muri i te mate o te pepeke pangia.
- Whakapā - ki te whakapā atu ki te tangata kei te kiri, i te kirikaro mucous ranei o te microtrauma, me nga tinana o nga kararehe pangia (hei tauira, i te tapahi i nga tinana, te tukatuka huna).
- Te Almentary - na roto i te mucosa o te wahanga o te taiao i te wa e kai ana te kai o nga kararehe matea kuaore i raumati i te maimoatanga o te wera, i etahi atu hua tipu.
- Whakapā-whare - i te pa o te tangata mate, te whakapiri ki ona wai koiora, te whakamahi i nga rihi, nga mea horoi mo te tangata me nga mea pena.
- Aerosol mai i te tangata ki te tangata i roto i nga kiriuhi mucous o te waahanga rewharewha i te wa e pupuhi ana, e huka ana, e tata ana te korerorero.
Nga mate - nga tohu i roto i te tangata
Mai i te waahi o te whakatairanga o te pathogen e whakawhirinaki ana ki te ahua o te mate ka whanake, me te kino o nga whea, me nga whakaaturanga. Ko nga ahua o te whiu o te tangata ka puta:
- miriona;
- ngongo;
- hiku;
- taiao.
I tua atu, he momo ohorere o te pathology rite te kiri, te whakaheke, te meningeal, asymptomatic, whakaheke. Ko te mate pukupuku he waahi whakamaharatanga o te 3 ki te 6 nga ra, i etahi wa 1-2 nga ra (me te puka tuatahi me te ahua septic) ranei 7-9 nga ra (i roto i nga mate pukupuku mate mate ranei). Ko nga ahuatanga katoa kei te ahuatanga o te ahuatanga o te tohu me te mate pukupuku, ka whakaaturia i roto i nga korero e whai ake nei:
- te teitei o te tinana;
- pupuhi;
- mate pukupuku;
- mamae mamae-mate;
- tausea;
- vomiting;
- kaha ngoikore.
I te mate o te mate, ka puta te ahua o te kaitautoko: ka puta ke te ahua o te mate, ka pupuhi nga kiri o nga kanohi, ka maroke nga ngutu me nga arero, ka puta nga pango pouri i raro i nga kanohi, ka whakaatu te mata i te wehi, te whakamataku ("mate whiu"). I te wa kei mua, ko te manawanui e raruraru ana i te mohio, ka puta te korero, kaore e taea te whakakore i nga nekehanga, i nga waahi, i nga whakapapa. I tua atu, ka whakawhanakehia nga whea motuhake, i runga i te ahua o te whiu.
Panui Bubonic - nga tohu
E whakaatu ana nga tatauranga ko te mate pounamu ko te momo tino mate o te mate e whakawhanake ana i roto i te 80% o nga mea ka pangia e te whakauru i te pathogen i roto i te kirika me te kiri. I roto i tenei take, ka horapa te mate i roto i te pūnaha lymphatic, he mea kino ki nga raupae lymph inguinal, i roto i nga take ohorere - te axillary ranei te whare. Ko nga hua ka puta mai he kotahi, he maha, ka rere ke te rahi mai i te 3 ki te 10 cm, a, i roto i to ratau whanaketanga, he maha nga waa e haere ana:
- te whakanui, te pakeke, me te mamae o nga raupene lymph - i nga ra e rua i muri i te timatanga o te mamae o te mate (i roto i te whakaahua - bubonic pangia i roto i te kaitautoko me nga whanga inguinal);
- te ngoikore o te bubo - i te ra 4 o te mate;
- te whakawhitinga taiao, te hanganga o te whewhe, te rohe o te necrosis - i te ra 10 o te whiu.
Te mate urutaru
Ko tenei puka ka kitea i roto i te 5-10% o nga turoro, me te mate urutaru e whai ake ana i muri i te mate aerogenic (tuatahi) ranei, ano he whakawakanga o te puka miriona (tuarua). Koinei te momo tino kino rawa, me nga tohu motuhake o te whiu i roto i te tangata i tenei keehi e tohuhia ana i te ra 2-3, i muri i te timatanga o nga tohu o te mate pukupuku. Ko te kaitohutohu o te kaitautoko e pa ana ki nga taiepa o te alveoli potae, e hanga ana i te hanganga necrotic. Ko nga whakaaturanga wehewehe ko:
- te tere tere, te poto o te manawa;
- mare;
- te pungarehu i te waipiro - i te tuatahi o te hukapapa, te marama, na - me nga toto toto;
- te mamae i roto i te pouaka;
- tachycardia;
- te maturuturu i te toto toto.
Tuhinga o te mate
Ko te ahua tuatahi-septic o te whiu, e whakawhanake ana i te mea he uaua te horopato o nga pepeke, engari he tino uaua. Ko nga tohu whakamamae ka puta wawe te uira, ka horahia te pathogen puta noa i nga whekau katoa. He maha nga urutiri i roto i te kiri me nga kiriuhi mucous, conjunctiva, te whara me te totohu tawhito, te tere o te whanaketanga o te paoho-mate kino . I etahi wa ka puta mai tenei puka hei whakahekenga tuarua o etahi atu momo whiu, e whakaatuhia ana e te hanganga o nga whara tuarua.
Tuhinga o mua o te whiu
Kaore nga tohungatanga katoa e wehewehe i te momo o te mate urutaru rereke, ma te rongoa hei tetahi o nga whakaaturanga o te puka. A, no te whakawhanake i te mate urutaru tohu o te mate i roto i te iwi ki te muri o te whānui mate me te kirika, te mea e whai ake nei e tuhia:
- mamae mamae;
- te whakaheke toto;
- te mate urutaru me nga tahua taiao;
- tenesmus - he tohe mamae ki te whakakore i te hiahia.
Te mate - Te tohu
He tino nui te mahi a te whakamätautau o te whakamätautau rorohiko "whiu", e whakahaeretia ana e nga tikanga e whai ake nei:
- serological;
- te koiora;
- miihini.
No te mea ka tango te toto i te toto, ka wehe mai i nga whara, nga turorotanga wehe, te phlegm, te oropharynx wehe, te ruaki. Hei tirotiro i te aroaro o te pathogen, ka taea te tipu i nga mea kua tohua ki runga i nga rongoa matūkai motuhake. I tua atu, ka mahia he X-ray o nga ngongo me te ngongo. He mea nui kia whakapumautia te mema o te maimoatanga o te pepeke, te whakapiri ki nga kararehe mate, ki te iwi ranei, ki te tirotiro i nga waahi rohe mo te whiu.
Nga mate - maimoatanga
Mena ka whakawakia te mate a te mate ranei, ka whakamamaehia te tangata whakamamae i roto i tetahi hohipera mate i roto i tetahi pouaka motuhake, kaore e rereke te rere o te hau. Ko te maimoatanga o te whiu i roto i te tangata ka whakawhirinaki ki nga mahi penei:
- te fariiraa i te mau paturopi, i runga i te ahua o te mate ( Levomycetin , Tetracycline, Streptomycin);
- te whakamahinga o te taetohanga (Albumin, Reopoliglyukin, Gemodez);
- te whakamahi i nga raau taero hei whakapai ake i te microcirculation me te whakatikatika (Trental, Solcoseryl , Pikamilon);
- antipyretic me symptomatic terapy;
- te rongoa tiaki (huaora, mate pukupuku);
- plasmapheresis - he raiona septic.
I roto i te wa o te kirika ka whakamana te manawanui ki te moenga moe. Kei te whakatutukihia te rongoā antibiotic mo nga ra 7-14, i muri iho ka tohatohahia nga rangahau o te biomaterials. Ka tukuna te manawanui i muri i te whakaora katoa, e mohiotia ana e te rironga mai o te hua o te hua ka toru. Ko te angitu o te maimoatanga e ti'aturi ana i te nui o te waa ki te waatea o te whiunga whiu.
Nga mahi hei karo i te whiu i roto i te tinana o te tangata
Hei tarai i te horahanga o te mate, ka whakatutukitia ngaa arai haumaru motuhake, tae atu ki:
- te tātari i nga korero e pā ana ki te mate o te whiu i nga whenua rereke;
- te tautuhi, te wehewehe me te maimoatanga o nga tangata me nga tikanga whakapae;
- Ko te whakakorenga o nga waka e tae mai ana i nga rohe taapiri e pa ana ki te whiu.
I tua atu, ka mahi tonu te mahi i roto i nga whaainga taiao o te mate: me te whakaaro ki te maha o nga toiora mohoao, te rangahau ia ratou mo te kite i nga huaketo pangia, te whakangaro i nga tangata pangia, te pakanga. I roto i te tautuhi o te kotahi o te kaitautoko i roto i te whakataunga, kei te whakatutuki i enei waahanga anti-epidemics:
- te whakatairanga o te waahi ki te whakakore i te tomokanga me te putanga o nga tangata mo etahi ra;
- te wehewehe i nga tangata e whai urupare ana ki nga mate pukupuku;
- Tuhinga ka whai mai.
Ko nga tangata i uru atu ki te mate urutare, mo nga kaupapa haumaru, kei te whakahaerehia he serum anti-whiu i te taha o nga antibiotic. Ko te mate o te mate ki te mate o te tangata e mate ana i te mate uruta ora kei roto i nga take penei:
- i te wa e mate ana i te mate o te mate, i te putanga mai ano ki te waahi kaore he mahi;
- i te mahi, e whai paanga ana ki nga puna o te mate;
- i te wa e nui ana te mate o nga kararehe i nga takiwa o nga kainga.
Nga tatauranga mate - matemate
He mihi ki te whakawhanaketanga o te rongoa me te tiaki i nga tikanga aukati taraiwa, ko te mate urutaru kaore i te rere. I nga wa tawhito, i te wa kaore i mahia he rongoa mo tenei mate, ko te matemate te tata ki te kotahi rau pauna. Na ko enei whakaahua kaore i te 5-10%. I te wa ano, e hia nga tangata i mate i te whiu i te ao i nga wa o enei wa, kaore e taea te manukanuka.
He mamae i roto i te hitori o te tangata
Ko te mate i roto i te hītori o te tangata i waiho i nga tohu kino. Ko te tino whanui ko nga mate urutaru penei:
- Ko te "Huringa Justinian" (551-580 gg.), I timata i Ihipa, i mate atu i te 100 miriona nga tangata;
- te mate urutaru o te "mate pango" (XIV rau) i roto i te Europe, i heke mai i te Hainamana o te Tai Tokerau, e kii ana i te 40 miriona ora;
- mate i Russia (1654-1655 gg.) - e 700,000 nga mate;
- mate i Marseilles (1720-1722) - 100,000 nga tangata i mate;
- he mate urutaru o te whiu (te mutunga o te rau XIX) i Ahia - neke atu i te 5 miriona nga tangata i mate.
He mate i o tatou ra
Ko te mate pounamu tenei e puta ana i runga i nga kawanatanga katoa, engari mo Ahitereiria me Antarctica anake. I roto i te wa mai i te tau 2010 ki te 2015, neke atu i te 3 mano nga take o te mate i kitea, i kitea he hua mate i te 584 pangia. Ko te nuinga o nga take kua rēhitatia ki Madagascar (neke atu i te 2 mano). Ko te pukupuku o te whiu i mohiotia i roto i nga whenua penei i Bolivia, Amerika, Peru, Kyrgyzstan, Kazakhstan, Russia me etahi atu. Ko te mutunga o nga rohe whiu o Russia ko: Altai, Urals Eastern, Stavropol, Transbaikalia, te Caspian lowland.